dinsdag 18 oktober 2016

VOC-wijn voor een prikkie


We schrijven het jaar 1748, rond de jaarwisseling. Het koopvaardijschip ‘Amsterdam’, gebouwd op de VOC-werf te Amsterdam, staat op het punt van vertrek naar de Oost. Het schip wordt beladen met ballast, zoals bakstenen en kanonnen, maar vooral ook met handelswaar en gebruiksartikelen voor de Oost, waaronder 27 kisten zilver en een aantal flessen met kostelijke wijn. Na belading en inscheping op de rede van Texel vaart het met schipper Willem Klump en 203 opvarenden, waaronder 127 soldaten en 5 passagiers, op 8 januari 1749 uit voor zijn eerste reis.



Wegens een hevige zuidwesterstorm lukt het niet om van Texel zuidwaarts te varen. Tijdens een derde poging zoekt schipper Klump de bescherming van een baai bij het Engelse Hastings. Het schip raakt een zandbank en verliest het roer waardoor de schipper zich op 26 januari genoodzaakt ziet om de Amsterdam op het strand te zetten, en zo te proberen de bemanning en het schip van de ondergang te redden.

De bemanning slaagt erin aan land te komen en het meeste zilver mee te nemen. Plunderaars storten zich echter vrijwel onmiddellijk op het schip. Na enige dagen van plunderingen wordt de situatie door Engelse troepen onder controle gebracht. De VOC doet nog verwoede pogingen om het schip te redden, maar alles blijkt tevergeefs: de Amsterdam zinkt weg in de klei en wordt overspoeld door het water. Ze ligt daar tot de dag van vandaag (foto).


Behalve dit mooie, maar treurige verhaal rest weinig meer van deze gebeurtenis. Maar we wekken het verhaal weer tot leven. De Stichting Archeologie Amersfoort heeft namelijk de wijn die de Amsterdam aan boord had, laten 'namaken'.


Middels onderzoek door het TNO in Delft leerden we dat de flessen gevuld waren met Monbazillac uit 1747. Met diezelfde zoete witte wijn werd ook de kopiefles gevuld. Deze VOC wijn is er een van 2005, gemaakt door Dominique Vidal van Château Fonmourgues.

Deze fles wijn is - inclusief houten kistje en informatiefolder -  tijdelijk voor €25,- verkrijgbaar bij het CAR.